_Moczenie nocne_

_Leczenie moczenia nocnego z towarzyszącymi zaburzeniami czynnościowymi dolnych dróg moczowych_

S. Osman, K. Pawlik, W. Perdzyński, P. Stępień, A. Porębska
z Oddziału Chirurgii Dziecięcej Specjalistycznego Szpitala Dziecięcego w Kielcach

Ordynator: dr med. Anna Porębska
Konsultant w zakresie urologii dziecięcej: prof. nadzw. dr hab. med.Wojciech Perdzyński


Moczenie nocne (enuresis nocturna)- wyciek moczu podczas snu; charakter czynnościowy dolegliwości, nie wiąże się z wadą anatomiczną lub chorobą układu nerwowego- dobre rokowanie.

Przyczyny moczenia nocnego pierwotnego:
-niedobór wydzielania nocnego ADH (PIMN), 
-genetyczne, 
-zaburzenia snu, 
-moczówka prosta,
-idopatyczne 

Przyczyny moczenia nocnego wtórnego:
-zmniejszona nocna pojemność pęcherza moczowego (nadczynny wypieracz), 
-zapalenie pęcherza moczowego, 
-zaburzenia snu, 
-zaparcia, 
-cukrzyca, 
-nadczynność tarczycy, 
-czynniki psychologiczme 


Izolowane moczenie nocne (enuresis nocturna)

moczenie nocne

Leczenie pierwotnego moczenia nocnego. Stosuje się:
-alarmy wilgotnościowe,
-leczenie farmakologiczne (desmopresyna),
-inne sposoby leczenia (akupunktura, leczenie psychologiczne i inne



Leczenie wtórnego moczenie nocnego polega na usunięciu przyczyny, która go wywołała.


Przyczyny moczenia nocnego spowodowanego zaburzeniami czynnościowymi:

1. Nadreaktywny (niestabilny) wypieracz
 -nieprawidłowe hamowanie aktywności skurczowej wypieracza podczas gromadzenia moczu
 -wtórne do przeszkody podpęcherzowej

2. Niedoczynny wypieracz "leniwy pęcherz"
- przeszkoda podpęcherzowa anatomiczna
- przeszkoda czynnościowa (zaburzenia koordynacji zwieraczowo-wypieraczowej)
- postać idiopatyczna



Cechy charakterystyczne w wywiadzie moczenia nocnego z towarzyszącymi zaburzeniami czynnościowymi dolnych dróg moczowych
- Naglące parcia występujące w ciągu dnia
- "okres suchości"
- Częstomocz (przy nadreaktywnym wypieraczu)
- Zbyt rzadkie oddawanie moczu (przy leniwym pęcherzu moczowym).



Diagnostyka zaburzeń czynnościowych dolnych dróg moczowych
-Wywiad (naglące parcia, "okres suchości" wypytanie o przebytych operacjach, chorobach układu nerwowego, moczowego, metabolicznych).
- Badanie fizykalne (prawidłowe)
- Badania dodatkowe (badania labolatoryjne, obrazowe i badania urodynamiczne!)


Rodzaje badań urodynamicznych:
- Przepływ cewkowy (uroflowmetria)- czy jest przeszkoda podpęcherzowa?
- Cystometria H2O - jak funkcjonuje pęcherz moczowy?


Rodzaje badań urodynamicznych


moczenie nocne

moczenie nocne



W latach 1996-2002 w Pracowni Urodynamicznej Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala Dziecięcego w Kielcach przebadano 597 dzieci (270 dziewczynek i 327 chłopców), którzy zgłosili się z powodu moczenia nocnego, leczonych wcześniej w poradniach specjalistycznych lub rejonowych, bez zadawalających efektów terapeutycznych.

Badane dzieci były w wieku 6-18 lat. U 328 dzieci z moczeniem nocnym stwierdzono zaburzenia czynnościowe dolnych dróg moczowych.  Stanowiło to 54,94% wszystkich pacjentów zgłaszających się do Poradni Urodynamicznej z powodu moczenia nocnego. Grupę badaną stanowiło 260 dzieci. 

Zaburzenia urodynamiczne u dzieci z moczeniem nocnym
- "mała czynnościowa pojemność pęcherza moczowego"- 127 dzieci (21,27%). 
- Nadreaktywny wypieracz- 201 dzieci (33,66%). 
- Nie było przypadków niedoczynnego wypieracza. 


Leczenie moczenia nocnego spowodowanego zaburzeniami czynnościowymi dolnych dróg moczowych
- Leczenie farmakologiczne- chlorowodorek oxybutyniny (2-4mg/kg/dobę w dawkach podzielonych). 
- Trening pęcherza- mikcje co 3-4 godziny. 
- Prawidłowa podaż płynów u dziecka w ciągu dnia (bez nadmiernego pojenia wieczorem!). 


Monitorowanie leczenia przez:
1. Prowadzenie w domu Karty Diurezy dziecka (bilans płynów przyjętych i wydalonych przez dziecko w ciągu doby). 
2. Kalendarz Nocy Mokrych. 
3. Kontrole urodynamiczne (konsultacje, kontrolne badania urodynamiczne, ewentualna modyfikacja dawek leków). 


WYNIKI LECZENIA

1. Ustąpienie moczenia nocnego uzyskano u 260 dzieci  
2. U dzieci ze zmniejszoną pojemnością pęcherza moczowego uzyskano stosowną do wieku pojemność pęcherza moczowego u 116 dzieci (91,34%). 
3. U 144 dzieci (71,64%) ustąpiły objawy nadreaktywnego wypieracza. 



WNIOSKI

1. Zaburzenia czynnościowe dolnych dróg moczowych mogą być wtórną przyczyną moczenia nocnego u dzieci. 
2. W przypadku braku poprawy przy leczeniu moczenia nocnego preparatami desmopresyny, należy rozważyć u dzieci diagnostykę urodynamiczną.  
3. Badania urodynamiczne pozwalają stwierdzić zaburzenia czynnościowe dolnych dróg moczowych, co jest niezbędne do wdrożenia odpowiedniego leczenia. 
4. Chlorowodorek oxybutyniny jest skutecznym lekiem w leczeniu wtórnego moczenia nocnego. 

 


© 2023 Projekt, wykonanie, opieka nad stroną Paweł Piotr Kowalik